| ||
| ||
|
Wulkanizm
a zmiany klimatu |
Działalność
wulkaniczna może wpływać na środowisko i klimat. Jednym
z jego przykładów mogą być skutki dostania się do atmosfery ogromnych ilości pyłów i popiołów podczas wybuchów wulkanów. Powodują one zmniejszenie dopływu promieniowania słonecznego obniżając średnie temperatury. Wybuch Pinatubo na Filipinach w 1991 roku mógł w początkowym etapie zmniejszyć tempo globalnego ocieplenia. Z drugiej strony siarka, która dostała się do atmosfery w postaci aerozoli powoduje niszczenie warstwy ozonowej. Intensywny wulkanizm może również inicjować efekt cieplarniany |
W
historii Ziemi kilkakrotnie zdarzały się okresy wzmożonego
wulkanizmu. W okresie kredowym, 80 - 120 mln lat |
temu
zaznaczyła się intensywna podmorska działalność
wulkaniczna. Dwukrotnie zwiększyła się szybkość
powstawania skorupy oceanicznej w strefach ryftowych. Prawie pięciokrotnie wzrosła skala podmorskiej działalność wulkanicznej. Na jej skutek powstały ogromne obszary pokryte skałami bazaltowymi tworzące rozległe podmorskie wulkaniczne płaskowyże i góry, najliczniej występujące na dnie oceanu Spokojnego. Powierzchnie oceanicznych płaskowyżów były nawet 25 - krotnie większe od analogicznych kontynentalnych wulkanicznych płaskowyżów (np. trapy Dekanu w zachodnich Indiach). Nowa, względnie gorąca skorupa oceaniczna jest lżejsza i zajmuje większą objętość w stosunku do starszej, zimnej i cięższej skorupy. Dlatego wzdłuż strefy ryftowej istnieją grzbiety oceaniczne, w miarę stygnięcia kurczą się i dno oceaniczne obniża się. |
W
okresie kredowym (w części nieformalnie określanej środkową
kredą), na rozległych rejonach o wzmożonej |
działalności
wulkanicznej dno oceanu podniosło się. Spowodowało to podniesienie
się poziomu morza, które zapisało się w osadach tego okresu. |
Było to początek szeregu dalszych zjawisk. |
Dostanie się do atmosfery dużej ilości wulkanicznego CO2
spowodowało przyspieszenie globalnego cyklu węgla i zainicjowanie efektu cieplarnianego. Następuje przyspieszenie obiegu wód w oceanach powodujące szybszy powrót substancji odżywczych i tym samym ich intensywniejsze wykorzystanie przez żywe organizmy. Częścią zmian klimatycznych są w niektórych rejonach zwiększone opady deszczu, przyczyniające się do wymywania i intensywnego dopływ substancji odżywczych z lądu do oceanów. Również substancje odżywcze były dostarczane z zatopionych na skutek podniesienia się poziomu morza delt rzek, stanowiących ich bogate źródło. W ciepłych bogatych w substancje odżywcze wodach bujnie rozwijało się życie. Węgiel wbudowany w wapienne szkielety morskich organizmów ulegał pogrzebaniu po ich obumarciu. W płytkich morzach pokrywających ogromne obszary ówczesnych lądów głębokość zalegania szkieletów organizmów znajdowała powyżej głębokości, na której węglan wapnia ulega rozpuszczeniu. Przy dużej ilości żyjących i następnie obumierających organizmów następowało ich znaczne nagromadzenie. W ten sposób w osadzie a potem w skale zatrzymywany był węgiel. W ten sposób jako efekt wtórny całego łańcucha procesów, których początkiem był zainicjowany przez intensywny wulkanizm efekt cieplarniany jest słabnięcie efektu cieplarnianego. |
Ten
naturalny proces prowadzi do powrotu stanu pierwotnego przyrody. |