Gazami cieplarnianymi (szklarniowymi) nazywamy te składniki
atmosfery ziemskiej, które dzięki swoim własnościom fizykochemicznym
mają zdolność zatrzymywania energii słonecznej w obrębie
atmosfery ziemskiej. Należą do nich przede wszystkim: |
|
|
wg Ellsaessera, 1989, in K. Kożuchowski, R. Przybylak: Efekt cieplarniany. Wiedza Powszechna, Warszawa 1995. |
|
|
Niektóre spośród nich są naturalnymi składnikami
atmosfery, obecnymi w niej od milionów lat. Dzięki ich obecności
w atmosferze, na Ziemi zaistniały warunki klimatyczne umożliwiające
powstanie i rozwój życia. Ostatnio ich stężenie w powietrzu -
dzięki ludzkiej działalności - stopniowo wzrasta. Pojawiły się
dodatkowo gazy nieobecne w naturalnych warunkach, wykazujące
podobne właściwości - absorpcji promieniowania emitowanego przez
naszą planetę. Równocześnie obserwowany jest wzrost średniej
temperatury powietrza w najniższych - przypowierzchniowych warstwach
atmosfery. Te dwa zjawiska są mogą być ze sobą związane:
wzrost stężenia gazów cieplarnianych
w atmosferze wywołany działalnością człowieka może być powodem ocieplenia
klimatu na Ziemi. |
|
Dominujący udział w efekcie cieplarnianym ma para wodna.
Jej zawartość w atmosferze ziemskiej jest zmienna w czasie
i różna nad poszczególnymi obszarami naszej planety (waha
się w granicach 40% do 95%), co wynika z cyklu krążenia wody
w środowisku na skutek procesów: parowania, skraplania, sublimacji
i resublimacji:
Działalność ludzka ma znikomy bezpośredni wpływ na zawartość tego gazu szklarniowego w atmosferze.
|
|
|
Dwutlenek węgla jest drugim, istotnym dla efektu cieplarnianego składnikiem
atmosfery ziemskiej, chociaż jego udział w tym zjawisku jest o rząd
wielkości mniejszy od udziału pary wodnej. Działalność ludzka ma znacznie większy wpływ na jego
obecność w atmosferze. Od początku ery przemysłowej
zawartość dwutlenku węgla w powietrzu systematycznie wzrasta i przewiduje
się, że w 2100 roku będzie go w powietrzu dwa razy więcej niż dziś.
Udział w efekcie cieplarnianym mają także metan, podtlenek azotu i
freony, które również są uwalniane w różnych procesach przemysłowych.
|
|