Po śmierci organizmu jego szczątki zwykle ulegają rozkładowi. W
szczególnych warunkach (nieobecność padlinożerców, brak tlenu)
mogą ulec fosylizacji i zachować się w postaci skamieniałości.
Prawidłowościami tego procesu zajmuje się specjalna dyscyplina
paleontologii - tafonomia. Zazwyczaj mamy do czynienia z
pozostałościami martwych organizmów lub ich części -
zwęglonymi liśćmi, skrzemionkowanym drewnem, stwardniałą
żywicą (bursztynem, niekiedy z inkluzjami, czyli uwięzionymi
wewnątrz szczątkami owadów i innych organizmów), skamieniałymi
kośćmi lub zębami, a także odciskami muszli lub ich odlewami
wewnętrznymi (ośródkami). Ważnym źródłem wiedzy o
zamierzchłej przeszłości są też mikroskamieniałości - pyłki i
zarodniki roślin (z których palinolodzy potrafią wyczytać wiele o
florze i klimacie poszczególnych epok) oraz pancerzyki planktonu (z
nich zbudowana jest np. kreda pisząca). Szczególnym rodzajem
skamieniałości są skamieniałości śladowe, czyli ślady
działalności życiowej organizmu. Mogą to być np. ślady
żerowania, rycia w osadzie dennym, gniazda i nory, uszkodzenia
kości obgryzanych przez drapieżniki, skamieniałe odchody
(koprolity), a także ślady poruszania się (tropy).

   Badaniem śladów działalności życiowej organizmów (np.
tropów lub nor) zajmuje się ichnologia (gr. ichnos - ślad; logos -
słowo; nauka). W przypadku skamieniałych śladów mówimy o
paleoichnologii (gr. palaios - dawny).

   Skamieniałości śladowe nazywamy też ichnofosyliami lub
ichnoskamieniałościami

1. Zwierzę stawia kroki po miękkim osadzie,
     np. nadrzecznym błocie.

2. Błoto z odciskami stóp wysycha i
     twardnieje - powstają wklęsłe ślady -
     niekiedy całe szlaki.

3. Rzeka nanosi kolejną warstwę osadu, np.
     piasku, który wypełnia nierówności podłoża
     - na spodniej stronie (w spągu warstwy, jak
     mówią geologowie) powstają wypukłe
     naturalne odlewy tropów.

4. Osady ulegają scementowaniu i zmieniają
     się w skałę osadową - mułowiec lub
     piaskowiec - z utrwalonymi na granicach
     warstw skamieniałymi śladami.

   Na podstawie kształtu i proporcji tropu można przyporządkować
go do budowy anatomicznej stopy (lub ręki) określonego dinozaura
znanego ze szkieletu. Często - jak w Polsce - tropy są jedynymi
świadectwami występowania określonych grup dinozaurów w
jakimś czasie i miejscu.

   Ponieważ trudno dziś jednoznacznie udowodnić, które ślady
pozostawiły jakie wymarłe zwierzęta (często nie są znane szczątki
ich ciał), kopalne ślady otrzymują własne nazwy naukowe,
niezależne od nazw zwierząt, które je pozostawiły. Takie podwójne
nazewnictwo systematyczne to parataksonomia.

   Rozmaite spokrewnione zwierzęta mogą pozostawiać ślady
zaliczane do jednego ichnorodzaju (np. dinozaury z kilku rodzin
należących do podrzędu zauropodów zostawiały ślady z
ichnorodzaju Parabrontopodus, a z innych - do ichnorodzaju
Brontopodus).

   Z drugiej strony, jeden organizm może pozostawiać kilka
rodzajów ichnoskamieniałości - np. idąc na czterech nogach,
biegnąc na dwóch, płynąc (i zahaczając o dno tylko końcami
palców), kopiąc kryjówkę, budując gniazdo, żerując lub pozostawiając
odchody (w skamieniałej postaci zwane koprolitami).
Tak więc ichnotaksony nie odpowiadają ściśle taksonom zwierząt,
które były sprawcami śladów.

   Na podstawie usytuowania tropów można odczytać zachowania
zwierząt - np. prędkość (im większe ostępy między śladami, tym
szybciej biegło zwierzę) i sposób poruszania się (dwunożny lub
czworonożny), stadny tryb życia itp.

   Rodzaj osadu i towarzyszące skamieniałości mówią o
środowisku życia dinozaurów (tymczasem szkielety często
zachowały się w miejscach odległych od siedliska życia - np. na
dnie rzeki lub jeziora, dokąd woda zniosła ciało zwierzęcia po
śmierci i gdzie pokryte osadem dennym szczątki miały większą
szansę uniknięcia całkowitego rozpadu). Oczywiście,
pozostawieniu tropów i ich zachowaniu się do naszych czasów
sprzyja określone środowisko (brak pokrywy roślinnej, okresowe
pokrywanie innym typem osadu), zazwyczaj nad brzegami
zbiorników wodnych. W praktyce rzadko równocześnie zachowują
się tropy i kości zwierząt.